Authenticiteit: luisteren naar lijf

Wat zit er een wijsheid, kracht en vitaliteit in emoties. Neem bijvoorbeeld de sterke en helpende emotie van boosheid. Eigenlijk heel raar dat we niet leren boosheid of andere basis emoties toe te laten. Laat staan te uiten. We leren juist het tegenovergestelde, we onderdrukken onze onprettige (pijnlijke) emoties en gaan ze meteen oplossen, onderdrukken en/of reageren ze af op iemand anders of op onszelf. Het zijn allemaal reacties gebaseerd op angst. Het niet durven toelaten en voelen van onze emoties. We verliezen hiermee een verbinding met onszelf, met ons lichaam en onze authenticiteit. Een veel groter verlies kan bijna niet. Hier gaat deze blog over. Hoe kunnen we weer terug komen bij onszelf, terug in onze eigen authenticiteit en terug in ons lichaam. Maar ook inzien hoe veel schade we ons lijf aandoen door er niet naar te luisteren en onze (pijnlijke) emoties niet toe te laten.

In Amerika heeft bijna de helft van de bevolking een chronische aandoening en dat percentage gaat nog steeds omhoog. Bij ons is het niet veel beter. De connectie tussen lichaam en geest, die we vaak negeren in onze wetenschap en medische aanpak, speelt hierin een belangrijkere rol dan we vaak denken.

Wegstoppen van je emoties 

Bijvoorbeeld als boosheid er niet uit kan en naar binnen keert dan blijkt dat heel verwarrend voor je immuunsysteem te zijn. Onze psychologische verdedigingsmechanismen beschermen ons niet meer en in het ergste geval vallen ze ons eigen lichaam aan. Dit komt uit het boek van Gabor Mate: wanneer het lichaam nee-zegt. Waar ik nog vaker op terug kom.

Aanpassen als overleving

Ik ben erg goed in het niet voelen van mijn boosheid, een weggedrukte emotie die ik de laatste tijd ruimte probeer te geven. Mijn aangeleerde neiging is om het zo snel mogelijk te willen oplossen. Ik voel me opgejaagd en ik kan pas ontspannen als de situatie of persoon er niet meer is. Ik zie dat ook bij mijn moeder. Erg energie slurpend. Het wegstoppen van mijn lastige emoties doe ik al decennia. Op sommige moeilijke momenten in onze jeugd, was dat een heel nodig mechanisme. Ik (we) had het nodig om te overleven. We moeten als kind het contact met onze verzorgers (ouders) voor onze eigen veiligheid goed houden, hoe disfunctioneel die ook mag zijn. We zijn vaak te jong om weg te gaan of er tegenin te gaan. De hechting met onze ouders is van levensbelang, dus passen we ons aan, met het gevolg dat we belangrijke emoties wegstoppen. Zo kunnen disfunctionele patronen van generatie tot generatie doorgaan. Tot het moment dat iemand het geluk heeft om het te doorzien en/of zo veel angst en pijn doormaakt, dat er wel naar gekeken moet worden.

Authenticiteit terug vinden 

Ook voor mij was dit het geval. Eerder waren het mijn angsten en nu protesteert mijn lijf in de vorm van mijn rusteloze benen (RLS). Beide maakte me bewust dat ik mijn authenticiteit, mijn eigenheid, onderdrukte. Lange tijd was het alsof ik vele emoties niet eens had en mijn lijf voelde ik al helemaal niet. Ik was er van gedissocieerd. Nu begin ik meer ownership te pakken over mijn lichaam en wil ik snappen wat het effect (onderdrukken) van stress, angst, boosheid en andere emoties erop heeft. Maar bovenal, ik wil mezelf kunnen zijn. Authentiek en ontspannen in wie en wat ik ben.

Wat te doen? 

Sommige internaliseren boosheid niet, maar reageren het juist af op anderen. Ik dacht misschien is dat wel beter maar dat blijkt net zo slecht te zijn voor je lijf als het wegstoppen ervan. Zelfs de woede eruit gooien, door bijvoorbeeld in een kussen te schreeuwen, tegen een boksbal te slaan of het op een andere fysieke manier te uiten, is niet genoeg. Het is beter dan het niet te doen, maar er blijkt meer nodig. Maar wat dan?

Gabor Mate

Op deze vraag ga ik zo verder in, maar eerst is het belangrijk om wat meer helderheid te krijgen over de werking van stress, ons lichaam en emoties aan de hand van Gabor Mate, een trauma expert, auteur en dokter. Hij schrijf in zijn mooie boek Wanneer je lichaam nee zegt dat stress drie componenten kent: de gebeurtenis (trigger) wordt als bedreigend ervaren, daarna het verwerkingsmechanisme van ons zenuwstelsel (vooral ons brein) en de derde component is de stress reactie. Deze stressreacties zijn de verschillende psychologische en gedragsmanieren waar we in een bepaalde situatie op kunnen reageren. Drie aspecten leiden tot een stress ervaring: onzekerheid, gebrek aan informatie en het verlies van controle. En nu wordt het nog interessanter. Chronische stress wordt geactiveerd doordat een persoon die lange tijd blootgesteld wordt aan stressoren waar niet aan te ontsnappen is, die hij of zij niet herkent of niet kan controleren. Dit gebeurt veelal in onze jeugd. We zijn afhankelijk van onze ouders, leefomgeving en andere aspecten en daarin moeten we een weg vinden. Als volwassenen wordt dit anders, maar we vergeten dat die aangeleerde overlevingsmechanisme uit onze jeugd door blijft spelen. Pas als we ze dit echt zien en accepteren dan kan het helingsproces beginnen en ligt de weg open om onze authenticiteit weer te terug te pakken.

Het grote effect van stress op ons lichaam 

Misschien wel bekend dat cortisol een stresshormoon is. Cortisol verhoogd ons bloedsuikerspiegel om zo beter met hoge niveaus van stress om te kunnen gaan. Als dit te lang gebeurt dan vernietigd het hetweefsel (tissues). Chronische hoge adrenaline toevoer, een belangrijk stresshormoon, verhoogd de bloeddruk en geeft schade aan het hart.

Epel en haar collega, moleculair biologe en Nobelprijswinnares Elizabeth Blackburn, stelden vast dat door constante stress onze telomeren – de beschermende omhulsels van ons DNA die onze cellen beschermen tegen ziekte en veroudering – een slijtageslag ondergaan. Ook bleek dat cel-receptoren blokkeren als we emoties wegdrukken. Maar als we emoties voelen en toestaan dan openen die cellen zich juist.

In een groot onderzoek over longkanker, zo las ik in het boek van Gabor Mate, bleek dat mannen een 5x zo grote kans hebben op longkanker als ze niet de mogelijkheden hebben om emoties goed te uiten. Natuurlijk speelden roken en andere factoren ook een belangrijke rol, geen enkele aandoening wordt bepaald door een enkele oorzaak.

Zenuwstelsel

Eén van de grootste slachtoffers is van chronische stress is ons zenuwstelsel, een cruciaal onderdeel van ons lichaam. Daar worden onze handelingen gecoördineerd, zoals het aansturen van de spieren, het verwerken van zintuiglijke prikkels en de emotionele en cognitieve processen. Het zenuwstelsel wordt bestudeerd door de neurofysiologie en de neurologie. Vandaar dat we bij veel klachten, ook de mijne (rusteloze benen), bij de neuroloog terecht komen. Als je jaren, zo niet decennia onder chronische stress hebt gestaan dan kan het goed dat het zenuwstelsel niet meer goed functioneert. Die wordt steeds gevoeliger en kan steeds minder hebben. Ik lees in de literatuur dat het jaren kan duren voordat dat dat goed hersteld en dan is het eerst nodig om de onderliggende stressoren (soms trauma gerelateerd) aan te gaan. Anders blijft het water naar de zee dragen.

Window of Tolerance

Als je steeds moeilijker prikkels verwerkt, je sneller door triggers overweldigd wordt en je lichaam snel in de kramp schiet dan vernauwt onze ‘Window of Tolerance’. Om ons zelf, onze authenticiteit, weeg terug te vinden en dit proces om te keren, moeten we onze window of tolerance weer gaan oprekken. Allereerst herkennen in welke overlevingsreactie je schiet (zie plaatje). Enerzijds vechten/vluchten (hyperarousal), waarbij het lichaam op allerlei manieren klaar gemaakt wordt om te overleven en dat heeft fysiologische (verhoogde hartslag, dopamine toenames, bloed naar vitale delen etc.) gevolgen. Het is vooral schadelijk als we dit te lang voortduurt. Als je in deze staat zit dan zijn grondende en ademhalingsmeditaties erg nuttig. Als je juist bevriest (lage spanning, hypoarousal) dan herken je dat vaak aan het depressief, verdoof, letargisch en ongemotiveerd voelen. Dan is het juist goed om te activeren en oriënteren. Door bijvoorbeeld te gaan bewegen (kan heel subtiele en rustige bewegingen met je armen en je nek of wandelen) of je zintuigen te activeren. Dit laatste door om je heen te kijken, te ruiken, horen, voelen (lichamelijke sensaties), ademhaling op te merken; kortom dit moment in te kleuren. Weer terug in dit moment te komen. Dat kan wat oefening vragen maar hierdoor komen we weer terug in onze Window of tolerance (dat wat we aankunnen) en daarmee weer langzaam aan terug bij onze authentieke, ruimere en openere zelf. Als dit lastig blijft dan ga op onderzoek uit hoe dat komt. Vraag hulp!

We luisteren niet naar ons lichaam

Het bizarre is, helaas is dit ook herkenbaar voor mij, dat het lichaam stress signalen afgeeft, maar dat we ze niet door hebben. Onze mind, onze ratio, onze automatische reacties en conditioneringen negeert het, met alle gevolgen van dien. Die gevolgen worden soms pas (veel) later duidelijk, maar dat het in onze snelle en veeleisende maatschappij slachtoffers maakt is overal te zien. Hoe hoger de economische ontwikkelingen, hoe individualistischer we worden, hoe verder we weg lijken te staan van onze emoties en ons lichaam. Hoe meer maskers we nodig hebben om ons staande te houden en hoe verder we weg komen te staan van onze authenticiteit. We zijn constant bezig, er komen ook steeds meer data, prikkels en ervaringen onze richting op en momenten van niks doen worden steeds schaarser.

De impact van het wegdrukken van emoties

Ik realiseer me nu pas hoe groot de impact van het niet toestaan van onze emoties, wie we zijn als mens, op ons gedrag, lichaam en welzijn heeft. Lange tijd heb ik in mijn Mindfulness-meditatie trainingen verteld dat onze angsten en stress reacties vaak niet meer nodig zijn. Dat het voortkwam uit een tijd toen we nog halverwege de voedselketen stonden en jager-verzamelaars waren. En dat die overlevingsangst veel minder relevant is, behalve als er een tram of auto ons kant op komt. Ik kom daar nu op terug. Tuurlijk is de context waar we in leven anders geworden. Maar ik realiseer me steeds meer dat onze emoties, ons lichaam belangrijke signalen geeft en jou en mij iets duidelijk wil maken. Angst maar ook boosheid, verdriet komen vaak op in contact met anderen en als je dat voelt en toelaat kan je kijken wat het je te zeggen heeft. Bijvoorbeeld dat de setting waar je in begeeft niet veilig is, dat er iemand over je grenzen gaat of lastige (traumatische) situaties uit het verleden nog niet of onvoldoende verwerkt zijn. Allemaal signalen die heel belangrijk zijn om te weten.

De impact op ons lichaam

Onze angst voor onze vier primaire emoties – boosheid, bedroefd, bang en blij – zijn diep geworteld in ons lichaam. Verscholen in ons onderbewuste en daardoor nog gevaarlijker. We zien niet meer hoeveel impact emoties op ons hebben. Maar als je het wel begint te zien, dan zie je dat het veel moeilijker is om echte verbinding aan te gaan met een ander, je eigen grenzen en behoeftes te voelen en het veroorzaakt lichamelijke en geestelijke stress en (chronische) klachten.

Dopamine

Toen Gabor Mate het over dopamine had, zette mij dat nog meer aan het denken. Vooral het effect van stress, moeilijke en traumatische ervaringen in onze jeugd op de hormoonhuishouding en op de ontwikkeling van ons brein. Dopamine speelt een belangrijke rol in deze hormoonhuishouding. Dit hormoon geeft ons levendigheid en motivatie en laat ons in contact komen met anderen. Een slechte(re) hechting in onze jeugd, waarin je leerde belangrijke emoties te onderdrukken, kan de dopamine toevoer verstoren. Daardoor gaan veel mensen op zoek naar externe dopamine kicks, om weer normaal te voelen. De reden dat mensen verslaafd raken aan van alles, wordt dan een stuk begrijpelijker. We willen ons weer normaal voelen en levendig. Bij korte termijn stress wordt er dopamine aangemaakt waardoor bij te hoge en lang aanhoudende (chronische) stress onze voorraad dopamine juist weer leeg raakt. Bij sterk geconditioneerde patronen die gebaseerd zijn op angst, onveiligheid en trauma, ontstaan er al snel lang aanhoudende stress-levels. Soms pas als we fysieke klachten hebben gaan we zien hoe lang die stress al speelde en hoeveel last we er van hebben. Het verliezen van onze eigenheid en onze authenticiteit is één van de grootste dingen die dan vaak opvallen. We zijn onszelf in het overlevingsproces verloren.

Mijn Restless Legs (rusteloze benen)

In mijn restless legs speelt dopamine een cruciale rol (zo ver als ik het begrijp van de neurologen). Vanuit verschillende hoeken word je aan het denken gezet. Dus waarom zou het beter omgaan met stress, het fysiek uit je freeze modus stappen, het uiten (doorvoelen van) en naar mijn lichaam luisteren en in touch zijn met mijn bewustzijn, daarom niet een positieve invloed daarop kunnen hebben? Als het niet voor mij is dan voor anderen die er eerder bij kunnen zijn (kinderen). Los van een mogelijk effect op mijn lijf, brengt het me weer terug bij mezelf, terug in mijn eigen authenticiteit. Andere aspecten zoals goed eten, slapen en bewegen spelen ook allemaal een belangrijke rol. Deze adviezen zien we terug komen bij medische adviezen bij de dokter en/of op internet maar psychologische verklaringen eigen nauwelijks. Hoe meer ik hier over lees en zie, hoe meer me dit verbaasd.

Polyvagaal Theorie

De polyvagaal theorie laat zien dat er een hiërarchie in het centrale zenuwstelsel is. Het zenuwstelsel zorgt ervoor dat we overleven in een onveilige situatie en ´opleven´ zodra het veilig is. Het laatste redmiddel, als ook vechten en vluchten niet meer kan, is bevriezen. Dat is iets waar de polyvagaal-theorie veel meer over te weten is gekomen. Wat cruciaal is voor mensen die door trauma (klein en groot) vast kwamen te zitten en de enige manier om te overleven was immobilisatie (bevriezen). Onszelf dissociëren van ons gevoel en lichaam. Wat verklaard dat veel mensen later fysieke en mentale problemen krijgen. Het systeem staat op de noodrem en als we dit niet doorhebben zal dit ons hele leven het geval zijn. Met alle fysieke en mentale problemen van dien. Bizar en herkenbaar. Ook mijn soms rustige voorkant, was (en is soms nog) een teken van dissociatie. Ik bevroor en overleefde door op deze overlevingsstand te gaan. In deze video en mooie boeken van Stephen Porges  kan je er meer over te weten komen.

Te veel focus op eind orgaan, te weinig proces

In de video van Stephen Porges en Gabor Mate verteld Porges (in minuut 40-41) dat we in de westerse geneeskunde te veel focussen op de schade aan het eind orgaan.

Maar we focussen ons niet of nauwelijks om het proces daarvoor, bijvoorbeeld op de  neurologische regulatie ervan. Wat een belangrijke invloed heeft op hoe ons lichaam reageert. Dit lijkt raakvlakken te hebben met hoe er naar het Rusteloze benen syndroom (RLS) gekeken wordt. We weten veel van wat het gevolg is (het eindresultaat, eind lichaamsdeel): de rusteloze benen. We hebben een idee dat het met dopamine, ijzergebrek of wat andere oorzaken te maken kan hebben. Maar hoe dat precies zo gekomen is en met wat voor mogelijke voorgeschiedenis daar hoor en lees ik nauwelijks wat over. Het systeem is vooral gericht om (lichamelijke) problemen te kunnen fixen. Enerzijds plukken we daar de vruchten van, maar tegelijkertijd schiet het ook te kort.

Heal

In het boek ‘Heal’ van Kelly Noonan Gores las ik mooie dingen over heling, authenticiteit en een andere blik naar fysieke aandoeningen. In dit boek verteld Kelly Turner, een aan Harvard opgeleide specialist op het gebied van kankeronderzoek, over haar onderzoek van 1500 gevallen van radicale remissie. Zij wilde weten waarom mensen toch genazen, tegen alle verwachtingen in. In dit onderzoek werden 75 dingen ontdekt, waarvan er 9 aspecten bij iedereen terug kwam. Ze noemt ze de negen sleutelfactoren voor radicale remissie:

1. Je voedingspatroon radicaal veranderen.
2. Je gezondheid in eigen handen nemen.
3. Je intuïtie volgen.
4. Kruiden en supplementen gebruiken.
5. Onderdrukte emoties loslaten.
6. Meer positieve emoties ervaren.
7. Sociale ondersteuning omarmen.
8. Meer aandacht besteden aan spiritualiteit.
9. Goede redenen hebben om te leven.

Richting heling 

In het interview van Tim Ferris met Gabor Mate, zie hieronder, legt Gabor Mate heel mooi uit (minuut 50) hoe onze hormoonhuishouding, ons brein en verdere fysiologie zich ontwikkeld. Onze genetische aanleg speelt ook een rol, maar mensen met een vergelijkbare genetische aanleg krijgen soms wel bepaalde klachten en andere weer niet. Kortom er is meer aan de hand en minstens net zo belangrijk is hoe we opgegroeid zijn. In begrijpen van onze fysieke (mentale) problemen zit hier een belangrijk deel van de  oplossing. Het startpunt van ons helingsproces. Gabor Mate praat ook mooi over verslaving, authenticiteit en trauma. Bijvoorbeeld dat een traumatisch event niet het probleem is, maar hoe een traumatische gebeurtenis geïnternaliseerd wordt. Dit liet ook Bessel van der Kolk zien in de laatste zomergasten van 2022. Dat als iets traumatisch gebeurt en de omgeving kan heel veel veiligheid geven, dat dat dan veel minder traumatisch opgeslagen wordt.

Je wordt zelf de hechtingsfiguur

Dat is belangrijk want die geïnternaliseerde reacties nemen we ons hele leven mee. Het zijn onze (automatische) coping mechanismen en het geeft ons de blik zoals we de wereld zien en ervaren. In onze jeugd waren deze beschermingsmechanismen nodig, maar nu waarschijnlijk niet meer of veel minder. Hier bewustzijn naar toe te brengen en onze schaduwkanten aangaan en er met compassie en acceptatie naar durven kijken zijn belangrijke stappen in het helingsproces. We kunnen leren om onze weggedrukte emoties (delen) in de veiligheid van onszelf te brengen. Jij zelf, je bewuste Zelf, wordt dan de belangrijkste hechtingsfiguur. Waardoor je je weer verbonden kan voelen met dit moment, met je lichaam, met je eigen authenticiteit en van daaruit met de wereld om je heen.

Verbinden met je essentie, je authenticiteit

Maar belangrijker nog, je leert te verbinden met je hogere Zelf. Je ware authenticiteit. Je ware authentieke ik. Je bewustzijn, je natuurlijke staat van zijn, je essentie of hoe je het ook wil noemen. Datgene waar alle grote spirituele stromingen en leraren zoals Eckhart Tolle, Mooij, Adyashanti en vele andere naar wijzen. We komen alleen best een eind, maar zonder de hulp van therapeuten, meditatie-leraren (retraites), de natuur en naasten wordt het wel een heel lastig en onnodig zwaar proces. Het helpt om te leunen, het helpt om onze blinden vlekken te doorzien, het helpt om te sparren en te leren onze kwetsbaarheden in veiligheid te delen.

Regie nemen over ons lijf

Dat emoties (stress) leren toelaten, voelen en zien een onderbelichte en cruciale rol speelt in ons fysieke en mentale helingsproces, is mij wel duidelijk. Als jij dit ook zo ervaart, dan is het belangrijk om zelf de regie over je fysieke en mentale welzijn te gaan nemen. We kunnen ons niet alleen overgeven aan de medische experts en het hen laten oplossen. Nee, we moeten zelf aan de bak. Al jaren lang heb ik vele regulieren en alternatieven behandelingen doorlopen en altijd gaf ik de regie uit handen. In de hoop dat expert X het voor mij ging oplossen, om zo snel mogelijk weer terug te gaan naar mijn oude leven (oude patronen). Ik keek onvoldoende naar wat maakte dat dingen zoals mijn Rusteloze Benen en oorsuis, gebeurde. Dat voorkwam dat ik zelf ging nadenken wat ik er mee kon doen. Niet alleen gaf ik de controle graag uit handen, maar veel behandelaren wilde mij graag redden. Zeker als ik met een wat afwijkende klacht kwam. Ik ben ze anders gaan zien, ik zie ze nu als adviseurs. Ik zie ze nu als mensen die mijn proces kunnen aanvullen maar ik ben en blijf eindverantwoordelijk. En niet de hoofd neuroloog van een academisch ziekenhuis of de chiropractor of wie dan ook.

Luisteren naar mijn lichaam 

Ik leer nu luisteren naar mijn lichaam en rationeel en logisch na te denken wat er gezegd wordt en wat wel en niet in lijn is met mijn eigen (lichamelijke) ervaring. Dit voelt heel empowering. Ik blijf overleggen met naasten, experts uit verschillende disciplines, ik zoek dingen uit, bekijk ze vanuit verschillende richtingen en maak dan een keuze. Vanuit mijn authenticiteit. Er op vertrouwend dat ik (en wij allemaal) heel veel wijsheid in ons meedragen. Laten we dat meer gebruiken. Authenticiteit is meer dan jezelf zijn, authenticiteit zie ik als vertrouwen op je innerlijke kompas. Weten (voelen) als iets, voor jou niet klopt en daar naar luisteren. Vaak luisteren we niet naar onze interne stem en daarmee gooien we onze authenticiteit weg. Daarmee geven we de regie uithanden. En als ik het niet weet, prima dan laat ik het even sudderen. Ratio en intuïtie ontmoeten elkaar en dat geeft richting en hoop.

Ying en Yang

Ook mijn blik op de wereld wordt wat breder en evenwichtiger. Ik ben geneigd eerder naar het positieve te kijken dan naar het negatieve. Op zich is daar niks mis mee alleen negeerde ik daarmee de negatieve en moeilijke kanten van het leven. Pas tot ze zich aan mij opdrongen en me er mee overvielen. Nu zie ik dat er hele mooie, lieve, kundige en compassievolle mensen zijn maar net zo goed harde, onkundige, strenge en gewetenloze. Net zoals prettige en onprettige emoties en gebeurtenissen elkaar altijd zullen afwisselen. De wereld toont zich in dualiteit. Hoe meer we dat omarmen, hoe meer we mee kunnen gaan met de natuurlijke stroom van het leven. Ying en Yang. Balans.

Wat wil je lichaam je vertellen? 

Je fysieke of mentale aandoening kies je niet maar zie dat het lichaam je soms iets duidelijk wil maken. Misschien wil het je laten weten dat je niet meer in (zoveel) angst hoeft te leven. Misschien wil het je laten zien dat je inner criticus en perfectionisme niet de boventoon hoeven te voeren. Misschien wil het je helpen je maskers af te zetten en terug komen bij je eigen authenticiteit. Misschien je helpen om weer terug te komen bij Jezelf, met een hoofdletter. Naar je bewustzijn, je essentie Zelf. Misschien is je aandoening botte pech. Maar je hebt het toch al, dus waarom niet kijken of er lessen uit te trekken zijn?

Nee-zeggen en authenticiteit

We leren vroeg in onze jeugd veiligheid en geluk buiten onszelf te vinden. Onze behoeftes weg te schuiven en onze authenticiteit op te geven en met een beetje pech weten we na een aantal jaren niet eens meer wat we nou echt willen of wie we nou zijn. We passen ons aan of we profileren onszelf sterk maar op een manier die niet authentiek aanvoelt. We wennen eraan, het wordt normaal maar dat is het niet! We mogen ons laten zien en horen. Op onze eigen manier. We mogen gaan zoeken wat die weg is. Met alle “fouten” die bij een zoektocht horen. Laten we stoppen met aanpassen en onszelf toestaan om onze eigen authenticiteit te vinden. De vrijheid om hier naar te gaan zoeken. We mogen nee zeggen!  Hoe belangrijk nee-zeggen is toont Gabor Mate in zijn boek ‘wanneer het lichaam nee zegt’ aan. Aan de hand van vele onderzoeken en voorbeelden laat hij zien hoe cruciaal dat is voor ons herstel. Onze cellen openen zich, opgepotte angstige emoties uit het verleden (die maakte dat we gingen pleasen) kunnen naar de oppervlakte komen en geheeld worden. Ook ga je veel meer dingen doen die je leuk en belangrijk vindt. Kortom je authentieke jou zijn. Want als je ergens nee tegen zegt dan zeg je vaak ja tegen dingen die voedender, belangrijker en leuker voor je zijn.

Positief egoïsme

Duidelijk nee-zeggen voelt soms egoïstisch maar dat is het niet. Wat pas echt egoïstisch is, is  bepalen wat anderen zouden moeten doen en denken. De ander willen veranderen. Ieder van ons is verantwoordelijk voor zichzelf en van daaruit kunnen we, in vrijheid, met en er voor anderen zijn. Maar altijd uit vrije wil, niet omdat we verantwoordelijk zijn voor de  ander. Deze quote vind ik altijd prachtig,

ook in liefdesrelaties. Verantwoordelijkheid nemen voor onze eigen emoties is al moeilijk genoeg. Ware authenticiteit is vrij jezelf zijn en de ander vrij laten zijn of haar eigen authenticiteit te vinden. En daarmee help je de ander veel meer dan hen willen redden. Niet alleen kost het je veel energie maar ook ondermijn je vaak de autonomie van de ander. Ieder van ons weet heel goed, zeker als we de tijd en rust nemen en meer loskomen van onze angsten, wat we willen. Er zit een enorme innerlijke wijsheid in ons allemaal en nu zaak om daarop te gaan vertrouwen.

Innerlijke wijsheid en authentiek voelen

Anita Moorjani praat mooi over onze innerlijke wijsheid en hoe we veel meer naar onze intuïtie, onze inner guidance of innerlijke stem moeten luisteren. Ik kan me heel erg vinden als ze verteld over de enorme hoeveelheid input die we elke dag binnen krijgen. Waardoor er nauwelijks nog ruimte is om te horen en te voelen wat onze innerlijke stem zegt. Dus wat minder informatie van buiten tot je nemen en meer luisteren naar jezelf is een grote stap vooruit. Momenten op een dag niks doen. Ik ga  elke dag een een paar keer kort liggen, even ontspannen en ook mijn lijf even laten zakken. Even niks. Dan komen er spontaan behoeftes en gedachtes op, meer dan op drukke momenten, die richting en duidelijkheid geven. We missen dit soort rust momenten omdat altijd iets te doen hebben of op weg zijn naar het volgende.

Rustmoment

De volgende keer dat je bij een rood stoplicht staat, de ophaalbrug omhoog gaat, je in de file staat, aan het wachten ben in de supermarkt of op de trein zie dat als momenten om te ontspannen. Even niks te hoeven. Kijk om je heen. Voel wat je voelt, zonder het anders te willen. Zie gedachten opkomen en gaan. Luister. Ruik, ervaar wat er nu is. Zak in de rijkdom van dit moment. In die aanwezigheid, zonder dat je moeite hoeft te doen of er naar op zoek hoeft te gaan, krijgt je systeem alle ruimte om duidelijk aan te geven wat het nodig heeft. Enige wat jij hoeft te doen, is het te horen.

Je innerlijke stem durven te volgen

Ook heel belangrijk is dat je je eigen innerlijke stem durft te volgen. Ik heb lange tijd de mening van een ander meer gewicht gegeven dan de mijne. Wat zonde is voor jezelf, maar ook voor de ander. Die ziet jou eigenheid en authentieke zelf niet. Kortom luister naar jezelf, naar je innerlijke stem! En als je moeite hebt het onderscheid te maken tussen je geconditioneerde en kritisch gedreven denken en je authentieke innerlijke stem dan check je lichaam. Voel het verschil tussen die twee. De geconditioneerde en kritische stem is veel meer angst gedreven, het is behoudende energie maar je innerlijke stem voelt vrijer, helderder en sterker. Het heeft een bepaalde voorwaartse kracht in zich.

The whole body yes meditatie – keuzes maken

Deze meditatie helpt je om te weten wat je lichaam je wil zeggen en helpt enorm in het  maken van keuzes. Je lichaam is de perfecte spreekbuis voor je innerlijke stem en geeft enorm veel richting.

Tara Brach: RAIN methode

Een andere prachtige manier om met lastige emoties om te gaan is de RAIN aanpak van meditatie leraar Tara Brach. Het kent vier heldere stappen: één h()erkennen wat er aan de hand is, twee accepteren van de situatie zoals die is, drie onderzoek wat er precies aan de hand is en betrek je lichaam erbij en vier wees compassievol voor jezelf. Via deze link kan je er meer over lezen en er ook een mooie meditatie mee doen.

De 7 A’s van Gabor Mate uit zijn boek ‘wanneer het lichaam nee-zegt’

Ik zal in mijn eigen woorden een korte samenvatting geven van zijn zeven A’s. Ze helpen je inzien op welke vlakken er nog werk te doen is en hoe dit aan te pakken.

1. De eerste is Acceptatie (acceptence). Jezelf  en de situatie waar je je in bevindt accepteren en een compassievolle relatie met jezelf ontwikkelen. Zoals Kristin Neff vaak zegt: net zo goed voor jezelf zorgen als voor een goede vriend of vriendin zou doen. Wat we vaak niet doen!

2. De tweede A is gewaarwording (Awareness). Gewaar worden van alle signalen van ons lijf en onze emoties gaan herkennen. Symptomen niet alleen zien als problemen die we moeten overwinnen maar ook als belangrijke informatie om tot ons te nemen.

3. Boosheid (Anger) De voornaamste boodschap is dat we boosheid niet weg drukken maar gaan doorleven (doorvoelen). Het was een eye-opener dat ik las dat gezonde boosheid een ontspannen uitwerking heeft op het lijf. Het brengt ontspanning in de spieren, de mond wordt wijder (de kaak ontspant), het stemgeluid wordt lager (de stembanden ontspannen), schouder hangt ontspannen en de spierspanning neemt af. Boosheid helpt om je eigen grenzen aan te geven, zonder de grenzen van de ander te overschrijden. De tegenhanger is woede. Dit is gebaseerd op angst en dan verkrampt het hele lijf. De boosheid wordt dan niet doorleefd maar afgereageerd. Het is verdedigingsmechanisme tegen de onderliggende angst. Fascinerend he! In deze prachtige video vertelt Gabor nog meer over boosheid.

5. Gehechtheid (Attachment). Hier is al veel over geschreven. In deze blog vindt je meer over hechting en een aantal goede boektitels. Gabor Mate ziet gehechtheid als onze connectie met de wereld. Waarin we de veiligheid (of onveiligheid) met de wereld gaan ontwikkelen. Als we veilig gehecht zijn dan leren we dat lastige emoties zoals boosheid, verdriet en angst er helemaal mogen zijn en ze vrij mogen tonen. Een derde van de mensen blijkt niet veilig gehecht te zijn en heeft de veiligheid om helemaal zichzelf te zijn op jonge leeftijd niet of in mindere mate ervaren. Het kan erg helpen om hier meer over te lezen om jezelf en andere te begrijpen en manieren te vinden om dit in het hier en nu te helen en je eigen authenticiteit weer terug te krijgen.

Internal family systems (IFS) is een prachtige manier waarin we onze delen kunnen helen en kunnen laten hechten aan onszelf als bewustzijn. Datgene wat op jonge leeftijd niet lukte, kan je alsnog in en bij jezelf vinden. Jij wordt je eigen hechtingsfiguur. Internal family systems doet dit op een hele speelse, directe en effectieve manier. Elke keer is het weer bijzonder om dat te aanschouwen. Zowel als coach en facilitator maar ook als ik dit onderga als cliënt.

6. Zijn (Assertion). Dit heeft, aldus Gabor Mate, een kwaliteit van being, van zijn. Dat los staat van actie. Het gaat verder dan autonomie en is een positieve validatie van onszelf, los van onze achtergrond, persoonlijkheid, kwaliteiten of hoe de wereld ons ziet. We hoeven ons niet te rechtvaardigen maar dat we nu al goed zijn. Voor mij is dit het weten dat we meer zijn dan ons persona, onze persoonlijke identiteit en dat we ons verbinden met iets groters. Dat we gaan ervaren dat we bewustzijn zijn. Met dat weten, komt er ook een diepe acceptatie van onszelf, de wereld en de dingen die daarin gebeuren.

7. Affirmatie (Affirmation). Enerzijds heeft hij het grote belang om onze vitaliteit en creativiteit te tonen op onze eigen, unieke manier en tempo. Hij spoort ons aan onze innerlijke behoefte en creativiteit de wereld in te brengen. Met durf en eigenheid. De andere is de spirituele connectie. Ik had het hier al eerder over, als ik het over bewustzijn, onze essentie en hogere Zelf had. Kortom de eeuwenoude zoektocht naar wie we in essentie zijn. Gabor Mate stelt dat onze gezondheid gestoeld is op drie pilaren: het lichaam, het mentale en de spirituele connectie. Een van deze drie pilaren negeren zorgt voor onbalans en dis-ease. Amen!

Ik hoop dat deze blog je inspireert, motiveert en faciliteert om je eigen authenticiteit terug te vinden. Ik heb gedeeld wat ik de afgelopen maanden leerde en ik hoor graag wat voor richting jij ingeslagen bent, heel anders of juist heel erg in lijn. Wat brengt het je? Het is een prachtig onderwerp om er met elkaar over in gesprek te gaan. Ik hoop van harte dat je de balans tussen de drie pilaren – lichaam, geest en onze spirituele connectie –  steeds meer weet te vinden. Als je meer over dit onderwerp en van Gabor Mate wil horen dan kan ik dit lange interview echt aanraden. Ga je goed!