info@beyondmindfulness.nl
Beyond Mindfulness | blog  | De Kracht van Bewustzijn: Absolute en Relatieve Waarheid Begrijpen
Foto ter inspiratie over het universum van de blog de kracht van bewustzijn

De Kracht van Bewustzijn: Absolute en Relatieve Waarheid Begrijpen

In deze blog wil ik mijn ervaring delen over de kracht van bewustzijn, iets dat ik steeds iets beter begrijp dankzij leraren zoals Ram Dass, Francis Lucille, Adyashanti en Michael Singer. Het leven vanuit je essentie is een vers proces. Soms probeer ik bewustzijn te vinden of vast te houden door middel van moeite en denken, maar dat is juist leven vanuit het verleden – het idee dat wij afgescheiden zijn van onze essentie. Vanuit bewustzijn zelf gezien is er echter alleen bewustzijn. Ons ego, ons ‘ik’, maakt daar integraal deel van uit, net zoals een plant niet losstaat van de aarde, de lucht en het water dat ie nodig heeft. Het is een andere manier van kijken naar onszelf en de wereld, en naar mijn mening de beste manier om je duurzaam te bevrijden van veel oude gehechtheden en conditioneringen.

Wetenschap en verbondenheid

In de VPRO Tegenlicht-video (2024) deelt Carlo Rovelli, een theoretisch natuurkundige, hoe hij via  kwantummechanica tot de conclusie komt dat ‘de werkelijkheid’ niet bestaat zoals we die vaak denken. Hoewel zijn visie niet identiek is aan wat ik hier deel, laat het zien hoe ook de wetenschap de illusie van afgescheidenheid steeds meer in twijfel trekt. Dit kan ons helpen om de wereld vanuit een breder perspectief te zien.

Bewustzijn: De kern van wie je bent

Wanneer je werkelijk ervaart dat je bewustzijn bent, verdwijnt de behoefte om te zoeken of ergens anders te willen zijn. Je komt in een staat van niet-weten terecht. Dit niet-weten ontstaat omdat de overtuiging dat we afgescheiden zouden zijn – in plaats van integraal verbonden en één – geen basis heeft in onze directe ervaring. Tegelijkertijd kunnen we met de middelen die we tot onze beschikking hebben, zoals denken, voelen en ervaren, ook nooit met absolute zekerheid bewijzen dat alles één is.

We komen daardoor uit op een soort nul-punt, en dat brengt ons terug naar het nu – het enige moment dat werkelijk bestaat. Maar als je merkt dat je toch blijft zoeken, doe je dat vanuit je ego, vanuit de overtuiging dat jij en ik afgescheiden zijn. Dit leidt vroeg of laat tot lijden.

Het frisse en de kracht van bewustzijn

Bewustzijn is fris en tijdloos. Het bestaat uitsluitend in het nu. Vanuit het denken of een wereldbeeld van afgescheidenheid is dit niet volledig te ervaren. Juist hierin ligt de kracht van bewustzijn: het vermogen om te rusten in onze tijdloze zelf. In de praktijk kunnen we leren leven vanuit twee niveaus: de relatieve (afgescheiden) en de absolute (één bewustzijn) waarheid. Laten we eerst de begrippen relatieve en absolute waarheid verduidelijken, en vervolgens ontdekken hoe we vanuit beide perspectieven kunnen leven.

1. Relatieve waarheid

De relatieve waarheid is gebaseerd op denken, concepten en overtuigingen. Het gaat uit van het idee dat we een ‘ik’ zijn, gescheiden van anderen. We leven in tijd en zien onszelf als de doener van onze acties. Dit perspectief, vaak gekoppeld aan het ego, is relatief omdat het afhankelijk is van interpretatie. Je kunt het nooit direct ervaren of verifiëren; het blijft een mentaal construct.

2. Absolute waarheid

De absolute waarheid is onmiskenbaar en direct te ervaren. Het is die stille aanwezigheid tussen twee gedachten in – wat altijd aanwezig is, ongeacht wat je denkt of voelt. Bijvoorbeeld, als je een hap neemt van een overheerlijke risotto, ervaar je de smaak direct voordat woorden of gedachten opkomen. Deze directe ervaring is absoluut, zonder interpretatie.

Hoe ontdek je de absolute waarheid?

Een krachtige methode om de absolute waarheid te ontdekken is door jezelf kritische vragen te stellen, zoals: Wat ben ik tussen twee gedachten in? Als je hierop mediteert, kun je momenten van pure aanwezigheid ervaren. Zelfs zonder gedachten ben jij nog steeds aanwezig. Dit ‘jij’ is bewustzijn – altijd aanwezig en zichzelf bevestigend. Hierin schuilt de kracht van bewustzijn, het brengt je terug naar je essentie en laat je ervaren wat voorbij woorden ligt.

Andere technieken, zoals zelfonderzoek (‘self-inquiry’), kunnen ook helpen. Leraren zoals Rupert Spira spreken over een bewuste, lege ruimte die ‘alles kent’. Ik probeer niemand te overtuigen, want het mooie van dit alles is dat je dit zelf kunt onderzoeken en ervaren. Als je hier dieper op in wilt gaan, kun je de online cursus ‘Zakken in Stilte’ beluisteren, mee gaan naar de prachtige retraite op Terschelling en/of de gratis geleide meditaties ‘Meer dan het Denken’ (11) of ‘Zakken in Stilte’ (6) proberen.

De relatie tussen bewustzijn en ego

Mijn ervaring is dat bewustzijn altijd aanwezig is. Soms raak ik verstrikt in oude denkpatronen of emoties, waardoor een mentale mist de altijd aanwezige blauwe hemel tijdelijk verhult. Maar zodra die mist optrekt, herken ik opnieuw de kracht van bewustzijn: het vermogen om jezelf te herkennen als de stille getuige achter alles wat er gebeurt.

Het ego bestaat binnen de relatieve waarheid en is niet per se iets om te bestrijden. Het helpt wel om te begrijpen dat je niet je ego bent; je bent het bewustzijn dat het ego observeert. Dit besef brengt een uniek rust, omdat je de wereld en jezelf minder serieus neemt en minder energie verspilt aan het anders te willen krijgen.

Het belang van begrijpen van de relatieve en absolute waarheid

Het begrijpen van deze twee niveaus van waarheid geeft je vrijheid in het leven. Het helpt je om niet langer vast te houden aan oude overtuigingen of een kwetsbaar zelfbeeld. Vanuit bewustzijn leef je met meer compassie en rust. Je kunt fouten maken zonder jezelf te veroordelen, omdat je weet dat je in essentie bewustzijn bent – de getuige van al je ervaringen.

Leraren zoals Ram Dass benadrukken dat je blijft reageren op je naam en deelneemt aan het leven, maar het niet meer persoonlijk neemt. Je laat oude patronen los en vertrouwt op de koers die het leven je laat ervaren. Dit leidt steeds meer tot een vrije en vreugdevolle manier van leven.

De impact van leven vanuit bewustzijn

Leven vanuit bewustzijn – en niet alleen vanuit concepten – brengt een verschuiving teweeg in hoe je met anderen en jezelf omgaat. Het gevoel van afgescheidenheid verdwijnt of wordt minder, waardoor je vrijer beweegt en handelt vanuit het welzijn van het geheel in plaats van enkel voor jezelf. Juist hier ligt de kracht van bewustzijn: het helpt je niet alleen om met meer compassie te leven, maar ook om een diepere verbondenheid met het leven zelf te ervaren.

Ontdek je essentie

Uiteindelijk kan alleen jij de absolute waarheid ervaren en verifiëren. Leraren, filosofen, spirituele leraren en technieken kunnen slechts verwijzingen naar de maan – het is aan jou om daadwerkelijk naar de maan te kijken.

Quote van Deepak Chopra over bewustzijn

Door te beseffen dat we zowel in een relatieve als absolute werkelijkheid leven en te leren beide te vereenigen, ontstaat er een diepe vrijheid. Het opent je hart voor de imperfecties van jezelf en het leven, en je kunt ontspannen omdat je weet wie je (en iedereen) werkelijk bent (bewustzijn). Vanuit dit weten kun je vrijer, zorgelozer en tevredener door de relatieve wereld bewegen.

Wanneer je lijdt, is dat een signaal dat je jezelf weer bent gaan identificeren met je ego en in een afgescheiden-relatief wereldbeeld bent gaan geloven. Door dit te herkennen, onderzoek te doen (self-inquiry) of in stilte te zitten, zal de mist van afgescheidenheid vanzelf oplossen en ben je weer thuis.

Tags: