De zoektocht naar geluk

In de laatste zelfcompassie training zei een deelnemer heel treffend: “waarom maken we het onszelf zo moeilijk.” Herkenbare gedachte, ik vraag mij dat ook regelmatig af. Vandaag was het net alsof alle menselijke pijn soort gebundeld bij me binnen kwam. Alsof ik voelde hoe we als zoekende, kwetsbare wezens de uitgang maar niet vinden.  Elke keer tegen een muur oplopen en op de tast weer een andere kant op gaan. Alsof wij een zaklamp missen die ons kan wijzen naar de uitgang, die dan helemaal niet ver weg blijkt te zijn. Dit is een blog over de zoektocht naar geluk, hoe dat voor mij gaat en hoe wijze leraren ons de weg kunnen wijzen om echt vrij te zijn.

Het meditatie pad

Zelf zoek ik het, het zal je niet verbazen, op het (non-duale) meditatie pad. Misschien sta ik te ver weg, na een paar jaar als vrijgezel, van het geluk van wat kinderen, een gezin of zelfs het hebben van een partner je kan geven. Ik weet hoe mooi het kan zijn en misschien is dat voor velen de beste weg naar geluk. Maar mijn weg gaat naar binnen. Of ik dit nu leuk vind of niet, het lijkt wel of ik hierin geen keus heb. Het wel of niet krijgen van kinderen, een partner of het hebben van een groot huis is hier allemaal ondergeschikt aan.

De weg naar binnen

De sterke identificatie met onszelf, jezelf verliezen in concepten en gedachten als absoluut waar, de harde scheiding tussen een-ik en een ander en de duale gedachten zoals goed en kwaad, leuk en niet leuk etc. lijken ons leven te bepalen. Daarin heb ik nooit duurzaam geluk gevonden. jij? Gaat het leven niet veel meer om het direct ervaren? In de plaats van in de wereld van denken verloren te raken? Komen geluksmomenten niet juist voort als we in het moment leven? Als we de controle over het leven laten gaan en vertrouwen op de spontaniteit van het leven. En daar tevreden(er) mee zijn. Is het ook jouw ervaring dat als dit gebeurt en het denken naar de achtergrond verdwijnt, geluk en innerlijke rust spontaan op kunnen komen?

Mijn geluksmomenten

Mijn eigen geluk vond en vind plaats als tijd en concepten hun waarde verliezen. Het denken zijn grip verliest, controle los gelaten wordt en dat ik het leven het laat overnemen. Ik mee dein met haar golven. Stop met zoeken en mezelf gun vrij te zijn. Ik zie mezelf nog met mijn ex-vriendin ’s nachts dansend op het hotel dak in Istanbul, uitkijkend op de Hagia Sofia. Of de sneeuwbal gevechten met mijn Erasmus vrienden, tegen een ieder die het tegen ons op durfde te nemen. Of als ik vrij als een kind met mijn neefje een liedje zing. Maar ook als een soort rust het overneemt en ik gewoon een boekje lees of een strand wandeling maak.

We zijn al volmaakt

Deze momenten ontstaan of krijgen ruimte als we zien dat we helemaal geen controle over het leven (hoeven te) hebben. We zien dat wie we in essentie al volmaakt zijn. Dat het zoeken naar iets beters, mooiers en leukers ons verder weg van onszelf brengt. Dat we niet onze gedachten en gevoelens zijn maar de stilte erachter. De ‘ruimte’ waarin al je (lichamelijke) sensaties, gedachten, gevoelens, geluiden etc. door heen gaan. Datgene wat gewaar is, bewust is van alles wat er is. Misschien klinkt het een beetje zweverig als ik schrijf ‘we zijn al helemaal volmaakt’. Wacht maar tot je het begint te proeven. Dat je beseft dat er letterlijk in dit moment (nu je dit leest) niks ontbreekt. Pas als het denken zich ermee gaat bemoeien en we gedachten als feiten zien, dan pas begint ons lijden. Stine Jensen heeft hier een hele mooie serie over gemaakt, zie hieronder.

Hoe ga je hiermee verder?

Voor sommige is dit wellicht te abstract maar voor anderen raakt misschien juist. Dan doemt de vraag op hoe kan ik er iets (meer) mee gaan doen? Dit is heel persoonlijk en ik heb geleerd om dit zoveel mogelijk bij de persoon zelf te laten. Maar je kan denken aan een workshop, satsang of retraite bij een leraar, meditatie trainer of stroming die je aanspreekt, boeken te lezen van bijvoorbeeld Eckhart Tolle of Adyashanti, meditaties (self-inquiry) te luisteren via een app of 1-op-1 met iemand er over te hebben. Ik heb een overzichtspagina gemaakt met filmpjes, boeken en links van inspirerende leraren op dit gebied. Wie weet vind je daar een aanknopingspunt. 

Denken als een filosoof

Wellicht is het belangrijkste nog wel dat je je nieuwsgierigheid hierin volgt. Dat je durft te denken als een filosoof. Is datgene wat we altijd aangenomen hebben wel logisch. We hebben immers eeuwen lang geloofd dat de aarde plat was en dat de aarde het middelpunt van het universum was. Jezelf de vragen stellen zoals: Wie ben ik (echt)? Wat is mijn eigen ervaring? Hoe kan ik het zelf checken? Wie ben ik eigenlijk tussen twee gedachten? Of waar vind gewaarzijn plaats, in mijn brein of juist andersom?

De reden dat ik hierover (blijf) schrijven

De boeddhistische leraar Pema Chödron zei eens (ik paraphrase): “people often say that I go around year after year saying the same thing, like beating a dead horse. But i don’t care! (zegt ze met een glimlach) because this where we get stuck. Not trusting ourselves, not knowing who we are.” Ik zie mijzelf niet als een leraar maar als iemand die gewoon deelt wat erin hem speelt. Jullie moeten we vergeven dat ik dan vaak op dit onderwerp (non-dualiteit – essentie van meditatie) uitkom en naar ik vrees zal het niet de laatste keer zijn.

Duurzaam geluk

Hoe cruciaal mindfulness en zelfcompassie ook zijn, de wortel van ons lijden wordt er niet mee doorbroken. Voor duurzaam geluk, denk ik, zul je een stapje verder moeten gaan. Beginnen te zien dat je in essentie al helemaal goed bent, dat je niets mist, dat we op een fundamenteel niveau met elkaar verbonden zijn en dat jij en ik in essentie iets heel anders zijn dan je altijd we altijd aangenomen hebben. Laat ik eindigen met de wijze woorden van Rupert Spira en Eckhart Tolle.