De betekenis van geluk

Ik ben er weer ingetrapt, grrr! Ik ben me gaan hechten aan en geluk proberen te vinden in dingen buiten mezelf. Vroeger was het meer liefdesrelaties, vriendschappen en werk en nu meer in eten (koken), boeken lezen en mooie series/films kijken en het strand (natuur). Welk domein het ook is, het systeem, zo weet ik intellectueel, is hetzelfde. Het is weer gebeurt, shit-shit-shit! Ik zeg en schrijf al jaren dat geluk alleen maar in onszelf te vinden is, maar de conditionering is zo sterk en zo ingebakken dat de zoektocht weer naar buiten ging. Ja, het is heel menselijk en ja, ik ben zeker niet de enige. Maar dat maakt de teleurstelling niet minder groot. Dit is niet een blog met 10 tips hoe niet te hechten aan geluk buiten jezelf, of 5 handvatten om geluk in jezelf te vinden. Nee, dit is een blog met één boodschap. (Her)ken je zelf, weet echt wie je vanbinnen bent. De betekenis van geluk wordt dan ineens heel makkelijk: simpelweg zijn wie je bent.

Voel in elke vezel van je lijf dat geluk niet gevonden kan worden in de buitenwereld. Dat dat simpelweg niet in lijn is met wie wij zijn en hoe de wereld en de werkelijkheid werkt. Kortom een blog waarin we de betekenis van geluk gaan uitdiepen. We duiken in de essentie van meditatie en onszelf, durf je het aan? We gaan voorbij het conventionele denken. Je basis aannames laten varen en te checken wat we in onze eigen directe ervaring kunnen checken. Al het andere zijn verhalen, kunnen we veelal als fake-news beschouwen.

Werking van geluk

Laten we beginnen met de werking van geluk. Ik praat er vaker over, maar misschien kan ik daarin wat helderder zijn. Geluk is niet iets wat we kunnen doen, bereiken of vinden. De betekenis van geluk is zijn. Geluk kan alleen opkomen in het weten wie we nu zijn en daarin berusten. Wij zijn bewustzijn, wij zijn dit moment, wij zijn de rust en stilte achter alle ervaringen, wij zijn de aanwezigheid die alle ervaringen nu ervaart en wij zijn de leegte, ruimte en verbondenheid met alles in en buiten onze wereld.

We zijn in essentie niet afgescheiden, we zijn niet een aparte entiteit met een naam, beroep, rol of status, wij zijn niet een bepaald, uit denken bestaand zelfbeeld, wij zijn niet ons ego. In ieder geval niet in essentie. Dit is cruciaal om te beseffen en te gaan onderzoeken en verifiëren in je eigen ervaring. Doe dat gewoon nu. Sluit je ogen of hou ze open of doe het zelfs tijdens het lezen. Voel de voeten op de vloer (minimaal 5 sec stil) … voel de sensaties in de rest van je lijf … hoor de geluiden … voel de wind langs je huid … proef … ruik … kijk door het raam als je je ogen open hebt. Zie je dat er momenten zijn dat je ervaart en er geen gedachten zijn of dat eerst de ervaring er is en daarna pas het denken (als soort latere, slecht gesynchroniseerde ondertitel)?

De betekenis van geluk

Als dit ook jou ervaring is, dan ervaar je heel direct wie jij bent voorbij het denken is. Dat je op zijn minst kan concluderen dat jij meer bent dan het denken. Dat het denken (en je identiteit gebaseerd op het denken) rust op iets fundamentelers. Ik laat het verder aan jou om hiermee door te gaan of niet. Maar om de betekenis van geluk te snappen en om geluk te gaan ervaren, moeten we dit begrijpen. Onze realiteit, wie we zijn leeft alleen maar nu. Geluk kan alleen maar in de stilte die we zijn opkomen. Geluk leeft niet in de toekomst of verleden. Geluk is niet iets wat we kunnen verkrijgen of vinden. Dus het gaat om onze aandacht te laten zakken in dit zijn. Dit doen we vaak niet. Vandaar dat Rupert Spira het vaak het padloze pad noemt. Er is geen pad naar geluk, rust of tevredenheid. Het is wat we zijn. Dit echt zien en daarin zakken en van daaruit leven, daar vind je de betekenis van geluk. Hier een mooie meditatie van Adyashanti over onze ruime en essentiële zelf.

In een meditatie veranderd de betekenis van geluk van iets theoretisch in een mogelijkheid om het direct te ervaren. Op een diepere gevoelslaag (weten-laag).

Lijden

Gelukkig weet ik dat zelfs grote namen zoals Jan Geurtz en Pema Chödrön zich ook (onbewust) lieten verleiden door hun ego. En gelukkig voor ons dat ook publiekelijk toegaven, daar heb ik veel bewondering en respect voor. Dus zij gingen toch handelen vanuit een zelfbeeld en een aparte ik en daardoor kwam lijden op. Net zoals bij mij de rigiditeit bij eten, het koken, naar het strand gaan en boeken lezen erin kroop. Het gaf momenten van plezier (kortstondig geluk) en in het begin kon ik heel vrij genieten van alle drie. Maar heel geleidelijk en sneaky dacht ik ze nodig te hebben om me goed te voelen en gelukkig te zijn. Heel langzaam aan hoopte ik het geluk in die activiteiten te vinden en dan komt het lijden vanzelf op. Want soms zitten dingen nou eenmaal tegen en brengt het niet het geluk wat je dan zoekt. Als ik had bedacht, na een drukke week, echt naar het strand te moeten gaan om even te chillen en het regende de hele dag, Bam, teleurstelling! Of het is wel prima weer maar toch bracht het niet het lekkere gevoel van een vorige keer. Of als ik een tijd lang maag klachten had en ik niet die leuke en lekkere maaltijden kon maken en eten, baalde ik ervan. Of als ik even geen mooi boek of Netflix serie had klaar liggen, kwam de onrust op, want waar moet mijn geluk dan vandaan komen. Zie je wat ik bedoel? Al die activiteiten, maar ook liefdesrelaties of hobby’s waar je plezier uit haalt, daar is allemaal niks mis mee. Helemaal niet zelfs, doe ze en geniet ervan. Maar maak niet mijn fout door te denken dat ze nodig zijn om gelukkig te zijn. Dat zit al in ons.

Tevredenheid

Geluk, tevredenheid en rust komen als jij in lijn met je natuurlijke staat van zijn gaat leven. Als jij ziet dat de werkelijkheid die we als mensen hebben gecreëerd, zo gefocust rondom het denken, niet meer klopt. Dat we onszelf over het hoofd zien. Tuurlijk lijden we dan. Hoe kunnen we ooit gelukkig zijn als we niet weten wie we zijn en ons leven gefundeerd hebben op een identiteit die niks zegt over wie we in werkelijkheid zijn. Dat wil niet zeggen dat onze identiteit, ons ego, en ons denken verkeerd is. Nee die heeft zijn functie en zorgt ervoor dat we prachtige dingen kunnen ervaren. Maar het denken/ego is maar een onderdeel van wie we zijn. Het is maar een manier waarin het leven zich toont.

Niks kan je gelukkig maken

Daarmee hou je aan niemand vast en zie je dat niks je geluk kan brengen. Geen object, situatie of persoon zal dat ooit kunnen doen. Zo werkt het niet. Nogmaals geluk vind je binnen en nooit buiten jezelf. Ik wil je ook niks geven waarmee je aan de slag kan gaan. Geen tools, geen handvatten, geen nieuwe manieren. Zie dat dat allemaal doe-dingen zijn om iets te bereiken. Je hoeft niks te bereiken. Geluk is er nu al. Te wachten op het moment dat jij stopt met zoeken, vasthouden of wegdrukken, leer ontspannen in wat er nu is. Zie dat de inhoud van je leven, in fundamentele zin (in de praktijk blijkt dit vaak, althans voor mij, lastig) geluk nooit van je af kan afpakken. Hoe heftig je leven op dit moment ook is. Je innerlijke rust, tevredenheid en geluk is als de blauwe hemel. Open en ruimte gevend aan alles.

Dit verhaal van een Tibetaanse monnik las ik al 10 jaar geleden en heeft me nooit losgelaten. Dit is zoals de Dalai Lama het verteld:

“Whenever the Dalai Lama talks about forgiveness, he likes to use as an example the story of Lopon-la, a Lhasa monk he knew before the Chinese occupation.
” ‘After I escaped from Tibet, Lopon-la was put in prison by the Chinese,’ the Dalai Lama told me. ‘He stayed there eighteen years. When he finally was free, he came to India. For twenty years, I did not see him. But he seemed the same. Of course, he looked older, but physically OK. His mind still sharp after so many years in prison. He was still the same gentle monk.
” ‘He told me the Chinese forced him to denounce his religion. They tortured him many times in prison. I asked him whether he was ever afraid. Lopon-la then told me: ‘Yes, there was one thing I was afraid of. I was afraid I may lose compassion for the Chinese.’
” ”I was very moved by this, and also very inspired.’

Angst om onszelf te verliezen

Het gene waar Lopon-la vooral bang voor was, was het verlies van zijn binnenwereld. Bang dat hij zijn compassie voor de medemens, zelfs degene die hem gevangen hield, zou verliezen. Hi was bang dat hij het zou verliezen om te weten wie hij in werkelijkheid was. Niet een entiteit die gevangen gehouden werd maar iets groters, iets ruimers. Hij wist dat hij aanwezige gewaarzijn en het ruime bewustzijn was. Hij wist dat dit maakte dat hij toegang bleef houden, hoe erg zijn leven ook was, tot innerlijke rust, geluk, tevredenheid en zelfs compassie kon hebben voor degene die hem pijn deden. Veel inspirerender kun je het niet krijgen. Het laat ons zien hoeveel potentie we in ons hebben. Wij allemaal. Dit is de duurzame betekenis van geluk.

Ok, één praktische handvat

Misschien kan ik je toch één beoefening geven en dat is self-inquiry (zelf onderzoek). Voor jezelf checken wie ben ik nu in werkelijkheid. Vragen stellen aan jezelf. Ramana Maharshi, Indische yogi en goeroe, heeft hierin een cruciale rol gespeeld. Ons aangezet om te zien wie we zijn. Niet door te doen maar door te ervaren en in stilte te voelen. Deze video kan je daar een idee van geven en je misschien een start geven. Maar vergeet niet dat het niet een staat is die je bereikt door veel energie erin te steken. Doe het met heel je hart maar tegelijkertijd doorzie het zonder je best te doen. Relaxt en ga rustig ergens zitten en laat je begeleiden door een meditatie op dit gebied of zit gewoon in stilte en stel jezelf een aantal self-inquiry vragen. De video van Mooij kan je hierin misschien ook helpen.

Belang van je lichaam

De betekenis van geluk is iets wat voelbaar en tastbaar wordt in ons lichaam. Wat ik was vergeten te doen, was goed naar mijn lichaam luisteren. Het lichaam is zo’n belangrijke graadmeter. De laatste tijd gaf mijn lichaam genoeg signalen dat het anders moest. Ik handelde vooral vanuit mijn hoofd, de behoeftes om geluk af te dwingen. Ik deed rare dingen, zoals met een zwakke maag toch die lekkere Indiase maaltijd maken, met iets te veel Ghee boter erin. Terwijl ik wist dat een simpele soep veel beter was. Maar mijn hoofd zij dat ik ‘recht’ had op dit eten na ‘zoveel dagen’ dat ik me moest inhouden. Hierin zie je het mechanisme van geluk zoeken in iets buiten je. Mijn signalen zijn bijvoorbeeld die maagklachten die wat vaker opkomen, mijn restless Legs die wat sterker opspelen, slaap die wat minder wordt en iets prikkelbaarder en minder empathie en ruimte voor anderen. Iets minder levendig gevoel ervaar ik dan. Mijn sterker voornemen is om echt vaker een meditatie te doen waarin ik mijn lichaam expliciet mee neem. In contact sta met mijn natuurlijke staat van zijn vanuit mijn lichaam.

Geluk, een groot woord

Het idee dat ik geluk ergens kan vinden komt voor mij ook door de term geluk. De associaties die ik, wij, er vaak bij hebben. Een gevoel van gelukzaligheid, iets wat lichamelijk echt te voelen is, bliss, iets sterks zoals je op sommige piek momenten hebt. Dit zijn mooie piek ervaringen waar we van moeten genieten. Maar ik moet me mezelf blijven herinneren dat duurzaam geluk iets heel anders is. Duurzaam geluk is geen staat die komt en gaat. Het is wie we zijn. Het is vaak niet een groot gevoel, maar meer een subtiele ervaring van rust, tevredenheid en moeiteloosheid. Flow ontstaat hier al snel uit. Soort weten dat wat er gebeurt helemaal goed is en ook de handelingen die we doen goed zijn. Vertrouwen past er ook mooi bij. Ook als we het niet weten of verward zijn, dan zit zelfs daar rust in. Kortom laat je niet verleiden door alles wat om het woord geluk kan zitten. Hou het simpel. Zelf gebruik ik daarom liever woorden als tevredenheid en innerlijke rust-vrede. Kijk wat jou hierin helpt en hoe jij je eigen ervaring verwoord. Laat het beeld, het idee over geluk totaal los en neem het leven zoals het is. Jeff Foster verwoord het prachtig in deze Facebook post. Hij is überhaupt erg inspirerend als je meer wil lezen over de betekenis van geluk.

Leven vanuit je echte zelf

Rupert Spira is de leraar die de meeste impact op mijn gemaakt heeft en waar ik vanaf 2015 jaarlijks 2-3 retraites volgde. Hij zei altijd dat echt leven vanuit gewaarzijn (je essentie), de langste weg is. Het stabiliseren in, leven vanuit dit weten. Daarbij hoort, althans in mijn geval, dus ook wat terugvallen. Weer verliezen in het ego en vast zitten in het lijden ervan. Tegelijkertijd kom je daardoor juist dichter bij jezelf, de motor achter het steeds dieper voelen en weten wie je echt bent. Hierover schreef ik vorig jaar, met zoveel plezier, een e-book. Hoe crisissen de motor achter groei zijn.

Hoe doe je dat leven vanuit jezelf?

Zoals ik al schreef, is dit geen blog met manieren om dingen te doen. Leven vanuit je kern, is vooral er contact mee maken en het doorzien. Het enige wat ik mezelf voor genomen heb, is om vaker mijn lijf even te raadplegen en soms het eerder genoemde zelfonderzoek te doen. Eigenlijk alleen als ik vastloop. En verder hou ik het gewoon simpel. Nergens voor weg lopen, niks hoeven te analyseren en te snappen, lastige gevoelens voelen in mijn lijf maar tegelijkertijd ze niet persoonlijk nemen, niet te veel vragen willen beantwoorden en leven vanuit niet-weten. Geen idee hebben wat nu ‘nodig’ zou zijn en beelden en verwachtingen daarover niet als startpunt te nemen. Dit moment geeft je precies wat er ‘nodig’ is, in werkelijkheid is er dus niks nodig, en daarop vertrouw ik. Dit is overigens geen advies voor jou, misschien heb jij iets anders nodig. Kijk gewoon wat jij nu nodig hebt en je intuïtie komt wel met antwoorden. Wees stil. Ik merk dat ik wat nederiger wordt, vooral wat weet ik nou wat een ander nodig heeft? Het leven is een mysterie, wat het zo mooi en bijzonder maakt, het leven is ongrijpbaar en hoe het ons beweegt. Om de ware betekenis van geluk te achterhalen, ga zelf op pad en daag jezelf uit om het onbekende in te stappen. Het nu. Veel succes en plezier!