Hoe om te gaan met de Coronacrisis

Twee weken geleden, het is nu 22 maart, volgde ik het Coronavirus nieuws nog met een half oor. Dat is haast niet meer voor te stellen. Het ging ineens zo snel en binnen een week zag onze wereld er totaal anders uit. We zijn van slag, er komt iets op ons pad waar we geen controle over hebben. Angst kruipt de  samenleving en onszelf binnen en het legt onze fragiliteit en kwetsbaarheid bloot. Zoveel verlies van controle is ongekend. We grijpen dan ook, logisch, terug naar hele primaire overlevingsreflexen. Zoals zorgen dat we voldoende te eten hebben (hamsteren). Misschien schiet het een beetje door maar ik herken de neiging wel om toch even een extra pakje pasta saus en pasta te kopen. Je weet immers maar nooit. Dit is een blog over hoe om te gaan met de Coronacrisis, mijn eigen proces hierin, onze maskers laten zakken, terug komen bij jezelf en 10 praktische tips om dit de komende tijd toe te gaan passen.

Wil je gelijk hebben of gelukkig zijn?

Aan deze quote moest ik de afgelopen dagen denken. We willen het snappen, het kunnen duiden, kaderen en plaatsen. Om van daaruit weer verder te kunnen. We proberen een punt van stabiliteit te vinden en voeren pittige discussies om ons standpunt te verdedigen. Alleen, denk ik, is ‘de waarheid’ niet te vinden, überhaupt niet maar zeker niet met zoiets ongrijpbaars zoals dit. De drang naar controle en veiligheid is groot. Ik herken het helemaal. Alleen het is een manier van leven die veel energie kost. Voor mezelf heb ik geconcludeerd dat controle houden teveel energie kost en ik ben het anders gaan doen. Ik omarm steeds meer het gegeven dat het leven constant veranderd. Nu is het zo extreem dat we er niet meer omheen kunnen. Ik moet denken aan deze quote van Pema Chodron.

“If you are invested in security and certainly, then you are on the wrong planet”.

Heel treffend. Vergeet controle en laten we toegeven dat we het soms niet weten. Tuurlijk, we kunnen nog steeds een mening hebben over iets. Alleen dan zonder dat je je druk maakt dat de ander er anders over denkt. Een soort weten dat jij ook niet de absolute waarheid hebt. Wat gebeurt er dan? We komen veel meer open te staan voor de ander. De verbinding met de ander, waar we het allemaal voor doen, komt op een natuurlijke manier naar boven.

Verbinding

Ik zie in deze Coronacrisis de sterke drang om elkaar op te zoeken en te helpen. De empathische kant zit, zo blijkt uit het mooie boek ‘de meeste mensen deugen’, diep in ons. Biologisch weten we dat we elkaar nodig hebben. Voor veiligheid maar ook om gelukkig te zijn.  Het grootste gedeelte van onze geschiedenis hadden we elkaar hard nodig. We zijn die samenhorigheid een beetje verloren door de recente ongekende welvaart. Zelf voel ik me nu meer verbonden met mijn omgeving. Er ontstaan korte praatjes met de buren, met onbekende voorbijgangers maar ook spreek en deel ik meer met vrienden, collega’s en familie. We zitten als wereld in dezelfde boot en zijn bereid elkaar te helpen waar we kunnen. Onderste plaatje illustreert dit wel mooi, toch?

Wat heb ik te geven?

Het nieuwe boek van meditatie leraar Adyashanti geeft mij in deze dagen veel inspiratie. Hij gaf laatst een mooie ‘talk’ over de omgang met het Coronavirus. Hij praatte over dienstbaarheid. Wat is belangrijk voor jou, wat heb ik bij te dragen? Dit is voor iedereen anders maar we vergeten deze vraag vaak te stellen. Maak een pas op de plaatst en ga dit soort vragen stellen. Juist nu. Zie dat we snel de neiging hebben om ons als consument op te stellen, waar heb ik nu recht op. Dit is een gevoel dat het nog niet goed genoeg is, dat we meer nodig hebben. Wat ons uiteindelijk ontevredenheid maakt.

Draai het om. Wat heb ik te geven en hoe kan ik dat het beste doen. Begin klein maar vastberaden. Voor jezelf en voor de ander. Je zult merken hoe fijn het is om vandaar uit te handelen. In mijn trainingen laat ik soms mensen via meditatie zich verbinden met hun kernwaarden.

Niks menselijks is ons vreemd

Een grote crisis als dit roept uiteenlopende emoties op. Ik moet denken aan wat Adyashanti hierover zei. ‘Niks menselijk is mij vreemd. Alle menselijke dingen heb ik al eens meegemaakt of zou ik mee kunnen maken. Alles kan zich aandienen in een menselijk leven.’ Kortom maak je je niet (te) druk om al je tegenstellingen en schaduw kanten. Ik vond het bijvoorbeeld lastig om mijn reis naar mijn zus te cancellen, net voordat het Coronacrisis hier grote vormen begon aan te nemen. Angst om haar teleur te stellen. Maar ook schaamte dat ik luisterde naar een wat behoudende stem, in de plaats van mijn avontuurlijke kant. Die laatste kant vind ik veel leuker en laat ik het liefst zien aan anderen.

Het duurde even voordat ik door had wat er speelde, het hielp om aan Adyashanti’s woorden te denken. Niks menselijks is ons en mij vreemd. Het haalde het oordeel naar mezelf en anderen eraf. Het was heel fijn om te voelen dat die mindere kant er helemaal mag zijn. Het klinkt zo logisch maar voor jezelf is dat soms verdomd lastig. Het blijft bijzonder om te ervaren dat na zo’n moment, nadat je een schaduw kant er laat zijn, ze meteen hun grip op je verliezen. En ruimte, openheid en liefde opkomen. Onthoud dit in de omgang met Corona. Accepteer je minder leuke kanten en de emoties die deze crisis bij je oproept en draag jezelf in moeilijke situaties. Juist dan! Door zie hoe je denken, je verhalen over jezelf, een situatie of een ander, je weg houden van jezelf.

Wie ben je zonder je verhalen?

Stel jezelf eens de vraag ‘wie ben jij zonder je verhalen (zonder je denken)’? Laat alle menselijke aspecten (je verhalen) toe maar zie ze tegelijkertijd als iets wat jij niet bent. Voel, ervaar dat je de natuurlijke  staat voorbij het denken gaat. De video hieronder gaat hierover.

https://www.youtube.com/watch?v=2hU9xmfptVA

Ga voorbij je identificatie en leer zoals hij het zegt ‘de kunst van het luisteren’. “Meditatie is niet de kunst van het niet denken. Het is de kunst van luisteren naar dat wat nu al niet denkt, naar dat wat de ruimte is waarin gedachten verschijnen en de stilte waarin de herrie van het denken met zichzelf kletst.” Mooi, mooi! Dit komt uit zijn nieuwe boek ‘niets is belangrijker’.

Laat de maskers vallen

Ontmaskeren is het pad van meditatie. Vaak proberen we onze pijn te verhullen. Stop met je echte zijn te verbloemen met een mooier verhaal, je anders voordoen en/of je ware gevoelens te negeren. In echte meditatie leer je te zijn met alles wat er is en dan ga je misschien zien dat het op dit moment (nu) al goed is. Dit is de meest directe weg naar echte rust, geluk en ontspanning. Als je stopt met weglopen voor jezelf, dan vallen de maskers langzamerhand van je af. Soms kunnen we het vrijwillig af zetten, soms vallen ze weg en soms worden ze van je gezicht afgetrokken.

Stop met een identiteit te verdedigen en besef je dat die identificatie (jouw maskers) niks zegt over wie jij in essentie bent. Het is slechts een beschermlaag tegen mogelijke afwijzingen van de wereld.

“When I let go of what I am, I become what I might be.” —Lao Tzu

Ga jezelf hier overigens niet voor afwijzen! Die lagen (het ego) zijn ontstaan en dat hoort bij de menselijke evolutie. Als kind ben je totaal afhankelijk van je ouders en hen behagen helpt je te overleven (letterlijk en emotioneel). Je leert, geluk vind ik door een ander tevreden te stellen. Maar later, voor iedereen komt dit op een ander moment (als het al komt), kan je leren dat dat geluk al in je zit. Dan is de zoektocht naar geluk niet meer nodig. Geluk is stoppen met zoeken en simpel te zijn in dit moment. Het lijkt te simpel om waar te zijn. Kijk deze mooie video om hier meer over te weten te komen.

De confrontatie met onszelf

De Coronacrisis roept veel op. We maken ons zorgen om de gezondheid van onszelf en onze dierbare, de financiële gevolgen en/of de ontwrichtende werking die het op de samenleving heeft. Maar een andere, hele grote, uitdaging is (of zal worden) dat we nu onszelf geconfronteerd worden. Vele afleidingen, werk, sporten, uitgaan etc. kunnen even niet meer. We zitten meer tijd met onszelf opgescheept. Wat doen we daar mee? Het gezegde jezelf tegenkomen heeft een negatieve klank. Iets van pas maar op, want straks kom je jezelf tegen en dat wil je niet! Spiritueel gezien ligt hier juist een enorme kans.

Om jezelf nu echt te leren kennen. Voorbij het snelle moderne leven en de vele rollen die we aannemen. Misschien gun je jezelf eerst even wat rust. Doe die dingen die je ontspanning geven: speel eens wat langer met je kinderen, maak een lekkere wandeling of kijk gewoon eens een film overdag. Schrik niet als onrust, frustratie, onmacht, angst of andere emoties naar boven gaan komen, dit is een goed teken. De onrust die al lange tijd speelde wordt nu zichtbaar. Probeer er niet voor weg te lopen. Ga het aan, voel het en schrijf het bijvoorbeeld op – zonder het te hoeven snappen. Zie het als een unieke kans om voorbij de onrust te komen en jezelf echt te leren kennen. Het is niet makkelijk, maar je zal beloond worden. Je zal steeds meer stabiliteit en kracht in jezelf vinden en beter omgaan met lastige situaties. Dit is net als leren fietsen, gun jezelf de tijd om het eigen te maken.

Tien tips om beter om te gaan met de Coronacrisis:

• Er is heel veel wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat meditatie je immuun systeem versterkt. De lengte, het soort en de manier waarop is minder belangrijk dan het regelmatig doen. Als je al mediteert, dan kan je het vaker gaan doen. Is het nieuw dan probeer het een paar keer. Hier kan je verschillende geleide meditaties uit proberen.
• Kijk of de crisis je misschien ook kansen biedt. Wat heeft de online wereld je bijvoorbeeld te bieden? Of misschien wilde je het het al iets rustiger aan gaan doen en nieuwe gezonde routines inbouwen. Of is dit je kans om meer tijd met je naasten door te brengen, eindelijk je administratie bij te werken of dat boek te schrijven. Zelf ga ik na vanaf 2 april digitale drop-ins en webinars online geven en misschien wel een e-book proberen schrijven.
• Deze blog gaat vooral over de omgang met de Coronacrisis en nauwelijks over de toekomst van het virus. Maar deze video hielp mij om het hele Coronavirus in iets meer context te plaatsen en het geef je een beter beeld over ontwikkelingen van toekomstige pandemieën.
• Zorg goed voor je lichaam en versterk je immuun systeem. Ga regelmatig wandelen, sporten, yoga, eet gezond, neem genoeg pauzes en hou een zekere regelmaat in je dag. Hier een interessante link om hier meer over te lezen: mentaal gezond blijven.
• Stop je gevoelens (angst) niet weg. Het is ok als je je soms eenzaam, gefrustreerd of boos voelt. Deel het met een naaste, schrijf het op in een dagboek of schrift, doe er een meditatie mee, schreeuw het uit in een kussen (anders schrikken de buren wel heel erg) of schrijf een brief. Letter ouderwets met de pen schrijf je een vriend naar iemand of een email. Mag ook naar mij, leuk en ik zal terug schrijven.
• Gebruik vriendelijkheid en goede zelfzorg als antidote tegen angst. Zie dat je het waard bent om juist als je het moeilijk hebt, er voor jezelf te zijn. Zeg dat tegen jezelf (in je eigen woorden). Een fysieke handeling werkt vaak ook goed. Even een lekkere kop thee (die lekkere chai kruiden thee!) voor jezelf zetten, een mooi muziekje, half minuutje hand op je hart leggen of iets anders wat bij jou past.
• Leer het onbekende te vertrouwen. Dit is voor ons allemaal een grote uitdaging, dus begin klein. Ga op basis van je eigen ervaring zien, dat we momenten kunnen vertrouwen waarop we niet weten welke kant we op moeten gaan en het gevoel hebben dat we er nooit een antwoord op zullen vinden. Leren om toe te laten en te accepteren dat we het even niet weten. Niet als trucje maar oprecht. Je gaat inzien dat je met die stroom mee kan bewegen en al snel voel je hoeveel ontspanning en plezier je dit kan geven. Vaak gebeurt dit op een manier die we nooit hadden kunnen bedenken.
• Open je hart en als je je geroepen voelt zoek een initiatief of een manier waarop jij kan bijdragen. Kijk wat bij jou past. Hier wat ideeën: het rode kruis, lokale initiatieven – zoals een brief schrijven naar ouderen in in Amsterdam of helpen bij het leger des heils. Zoals de Dalai Lama zegt: dit is niet alleen goed voor de ander maar juist ook voor jou.
• Blijf waakzaam en neem de dreiging serieus, maar tegelijkertijd vergeet niet te blijven lachen. Deze Italiaanse Nonna is mijn favoriet so far!

• Gebruik de extra tijd om dingen te doen waar je normaal niet aan toe komt. Ik ben zelf mijn bestanden op mijn computer gaan ordenen en mijn chaotische begin scherm op te schonen. Heerlijk!

Laat ik eindigen met dit prachtige gedicht hieronder en jullie allemaal sterkte toe te wensen in deze moeilijke tijden. Met de keuzes die we moeten maken of voor ons gemaakt worden. Mogen er in dit krachtenveld kleine momentjes zijn waarin we er voor elkaar zijn, met elkaar lachen, inspireren (link = amazing grace Botelli, 14 april 2020) en dankbaar zijn voor wat we hebben. Namaste! 

The invitation – Oriah Mountain Dreamer

It doesn’t interest me

what you do for a living.

I want to know

what you ache for

and if you dare to dream

of meeting your heart’s longing.

 

It doesn’t interest me

how old you are.

I want to know

if you will risk

looking like a fool

for love

for your dream

for the adventure of being alive.

It doesn’t interest me

what planets are

squaring your moon…

I want to know

if you have touched

the centre of your own sorrow

if you have been opened

by life’s betrayals

or have become shrivelled and closed

from fear of further pain.

I want to know

if you can sit with pain

mine or your own

without moving to hide it

or fade it

or fix it.

I want to know

if you can be with joy

mine or your own

if you can dance with wildness

and let the ecstasy fill you

to the tips of your fingers and toes

without cautioning us

to be careful

to be realistic

to remember the limitations

of being human.

It doesn’t interest me

if the story you are telling me

is true.

I want to know if you can

disappoint another

to be true to yourself.

If you can bear

the accusation of betrayal

and not betray your own soul.

If you can be faithless

and therefore trustworthy.

I want to know if you can see Beauty

even when it is not pretty

every day.

And if you can source your own life

from its presence.

I want to know

if you can live with failure

yours and mine

and still stand at the edge of the lake

and shout to the silver of the full moon,

“Yes.”

It doesn’t interest me

to know where you live

or how much money you have.

I want to know if you can get up

after the night of grief and despair

weary and bruised to the bone

and do what needs to be done

to feed the children.

It doesn’t interest me

who you know

or how you came to be here.

I want to know if you will stand

in the centre of the fire

with me

and not shrink back.

It doesn’t interest me

where or what or with whom

you have studied.

I want to know

what sustains you

from the inside

when all else falls away.

I want to know

if you can be alone

with yourself

and if you truly like

the company you keep

in the empty moments.